Tag: discriminatie

Trump country en MLK day

Iedereen om me heen hier in Amerika houdt de adem in. Het weer in Boston weerspiegelt de sfeer, regenachtig, somber. Wat gaat er gebeuren? Hoe gaat deze onberekenbare, door zelfliefde schijnbaar verblinde Trump, straks het land leiden? Zonder alternatieven worden nu al regelingen van de Obama regering weggestemd, met name de voorzieningen in de gezondheidszorg, zoals wat in de volksmond Obamacare ging heten (Affordable Care Act). Wat komt er voor in de plaats? Ik las het verhaal over predikanten van kleine gemeenten die meestal niet kunnen deelnemen aan grotere, gezamenlijke verzekeringen, dat het voor hen desastreus is. Zelfs Obamacare is niet goedkoop en een van de klachten was dat de premies (onze dochter in New York betaalde $200 en had een eigen risico van $1000 voor ze zich via haar bedrijf  kon verzekeren) steeds duurder werden. Maar vergeleken met daarvoor waren duizenden en nog eens duizenden voor het eerst verzekerd voor medische kosten. Er heerst onrust en onzekerheid bij velen.

Waarschijnlijk is er niet eerder zo’n conflictueuze situatie rondom een presidentsverkiezing geweest als nu. Het doet me doet denken aan de hevige emoties bij  een kerkscheuring.  De scheiding tussen pro- en anti loopt dwars door gezinnen, vriendschappen , kerken en zelfs huwelijken. Politiek is een taboe geworden. Op feestjes wordt er niet meer over gepraat, tenminste als je het gezellig wil houden. Het wederzijds onbegrip is enorm. De mening over Trump’s karakter is redelijk gelijk (een ‘wonderlijk’ persoon op zijn zachts gezegd), maar zo gauw men het heeft over al het andere verdwijnt de overeenstemming snel. Men is cynisch, bitter, of ronduit vijandig en agressief. Obama is voor de ene groep als een messias. Trump is satan. Voor de andere groep is hij het middel, misschien wel niet ideaal, maar hij is een weg naar vrijheid voor een deel van de bevolking dat zich niet gezien en erkend voelde in de 8 jaar van de regering van Obama. Hoe charmant en vriendelijk ook, veel gevoeligheid ten opzichte van bijv. christenen en hun positie in onderwijs en zorg heeft hij volgens hen niet laten zien. Onder Hillary Clinton vreesden ze een nog grotere inperking van hun vrijheid. Een genuanceerd gesprek over onderwerpen is met velen niet meer mogelijk. Het is vóór of tégen. Heb je standpunten die soms bij het ene kamp liggen en soms bij het andere dan kun je hier maar beter je mond houden. Wat ik christelijk-sociaal noem wordt hier vanwege het christelijke al gauw als republikeins gezien en dús pro-Trump, en vanwege het sociale als socialistisch, dús democratisch. Prolife dat zijn pro-fundamentalistische, haatzaaiende, achterlijke mensen die de tijd terug willen draaien. Anti-particulier wapenbezit is een bijna onmogelijke positie als je Republikein bent.

Er is angst en pessimisme. En enthousiasme en hoop. Verering en bewondering. En haat en in beide kampen een compleet gebrek aan respect.  Niemand lijkt enig ontzag voor overheden en politici te hebben. Men gaat uit van corruptie en bedrog. Waarschijnlijk terecht, gezien het systeem. Maar het stemt me droevig. Hoe kan een land overleven waar zo weinig geloof mogelijk is in de goede intenties van overheden? En de verantwoordelijkheid van burgers als kiezers van die overheid.

1-19-Martin-Luther-King-ftr.jpg (1240×775)Maandag was ik getuige van iets wat hoopvoller stemde. Het was Martin Luther King dag en we besloten naar een van de festiviteiten te gaan.  In Faneuil Hall, MA-2.jpg (550×367)

 

een historisch gebouw uit de 18e eeuw, werd King herdacht. Met muziek (een mix van jeugdorkesten uit, zeg maar ‘krachtwijken’, toespraken en samenzang. Voor het eerst zong ik We shall overcome hand-in-hand met zwarte mensen die in hun eigen leven nog hebben meegemaakt dat ze als minderwaardig werden behandeld. Ik sprak een zwarte vrouw van 77  uit Mississippi (het zuiden van Amerika) en daar aan den lijve de vreselijk rassendiscriminatie had ervaren. Tijdens het zingen van bekende liederen zoals Amazing Grace, voelde je in de zaal de ontroering, maar ook de pijn uit het verleden en heden. Ik zag veel tranen. De dame uit het Zuiden, Clovis, gaf een treffend commentaar toen we wat napraatten. Er is hoop, er is een droom en er moet gestreden worden tegen racisme en discriminatie. Maar wat we vooral nodig hebben is gebed. Alleen de Heilige Geest kan onze harten werkelijk veranderen zodat we elkaar niet meer haten en vernederen.  

Dat is altijd waar, overal. Maar hier in dit land bid ik om een bijzondere uitstorting van de Geest. Hoe zal het anders overleven?

Films in 2015 – Selma en ik

selmapostersmallregisseur: Ava DuVernay

duur:127 minuten

hoofdrol: David Oyelowo

Verreweg de beste film die ik in tijden zag (wat niet wil zeggen dat de andere films slecht waren!) De film raakte me gewoon uitzonderlijk diep. Ik ben zelden tot tranen bewogen bij het zien van een film, maar Selma raakte een diepe snaar.

Het verhaal is bekend. Het is de verfilming van (een onderdeel van) de strijd die dr. Martin Luther King voerde in de jaren zestig, om gelijke rechten voor zwarte Amerikaanse burgers  te verkrijgen, in het Zuiden van Amerika. Daar duurde de rassendiscriminatie voort, zelfs na de wettelijke regelingen waarbij het geboden was dat  Amerikaanse burgers, ongeacht ras, gelijk behandeld dienen te worden. Daar dacht men (vooral) in het Zuiden anders over. Slechts 2% van de zwarte bewoners van bijvoorbeeld het stadje Selma, in de staat Alabama, werd toegestaan te stemmen. En dat lukte die 2% alleen omdat ze toevallig genoeg geld hadden om de zogenaamde vouchers te kopen, waarmee blanken hen konden toestaan te stemmen. Het wordt in de film door Jesse Jackson zo verwoord:’ Hoe kunnen we stemmen? Als we geluk hebben woont er een blanke in ons kiesdistrict. Als we  dan geld genoeg hebben om een voucher te kopen, zetten ze vervolgens je naam in de krant, zodat je alsnog vermoord wordt!’

De eerste scene van de film toont de vernedering van een dappere vrouw Annie Lee Cooper (Ophra Winfrey) die haar stembiljet invult en op het kiesbureau van Selma wil gaan stemmen. De ambtenaar kijkt haar vol minachting aan en eist dat ze de inleiding van de grondwet opzegt. Vervolgens hoeveel kiesdistricten er zijn en  als ze dat allemaal foutloos doet, vraagt hij het onmogelijke: hoe heten alle rechters daar dan? Met veel triomf zet hij een groot stempel op haar formulier: Afgewezen!

Het illustreert de onrechtvaardigheid en rassenhaat die in het Zuiden overheersten. Er was niets tegenin te brengen. Zwarten waren minderwaardig en mochten in geen geval participeren in de samenleving als volwaardige burgers.

De strijd die Martin Luther King (MLK) aangaat is levensgevaarlijk. Dit is geen vakbondsstaking, geen studentendemo, hier gaat het om levens. Er wordt veel geweld ingezet tegen de geweldloze demonstraties die hij organiseert met zijn team . Mannen en vrouwen worden rücksichtslos in elkaar geslagen met knuppels. Doel is een mars te houden vanuit Selma naar Montgomery, om daar voor de ambtswoning van de gouverneur van Alabama te demonstreren. We schrijven 1965.

Geweldloze demonstratie
Geweldloze demonstratie

Wij weten dat MLK en zijn beweging uiteindelijk ‘overwint’. Er komt een ´Voting Rights Bill´, ondertekend door een onwillige president Johnson die andere prioriteiten had. De demonstranten weten dat nog niet. Maar met grote moed ‘vechten’ ze door.

Die moed, dat acute levensgevaar, de volharding ondanks dat en de waardigheid van de beweging maakte diepe indruk op me. Lezen dat een demonstratie uit elkaar geslagen wordt is erg genoeg, maar daar a.h.w. tussenin te zitten (in je veilige bioscoop stoel!) is een aangrijpende ervaring.

Het acteerspel van de hoofdrolspeler David Oleyowo is uitstekend. In hoeverre hij waarheidsgetrouw MLK interpreteert is voor mij niet na te gaan, maar hij zet een hele krachtige en tegelijk menselijke MLK neer. Ook alle anderen zijn meeslepend in hun spel.

Waarom raakte deze film me zo? Ik denk dat het allereerst komt door het thema: opkomen voor een verdrukte groep in de samenleving. Welke samenleving heeft die niet? Ook de passie en het doorzettingsvermogen van MLK en de groep om hem heen de SCLraakte me. Wat hebben deze mensen niet moeten opofferen om hun doel te bereiken? Ik ben een idealist, maar het ontbreekt me vaak aan die pitbull mentaliteit, doorgaan in het zicht van tegenslagen. Blijven geloven in het ware en goede van je doel, al ziet bijna niemand dat. In het filmportret van MLK zie je een verbeten strijder, maar geen verbitterde, wraakzuchtige man. Hij zal ongetwijfeld zijn momenten gehad hebben, maar het karakteriseerde niet zijn beweging. Ik denk dat die houding  in grote mate heeft bijgedragen aan het (relatieve)  ‘succes’ van zijn strijd.

Mijn diepste emotie had te maken met een strijd die ik zelf wil voeren, maar waar ik geen vorm aan kan geven. De verdrukten en gemarginaliseerden van nu zijn met name vluchtelingen uit de brandhaard van het Midden Oosten. Syrische en Irakese christenen (en andere minderheidsgroeperingen, zoals Koerdische moslims) die de oorlog en IS ontvlucht zijn en in erbarmelijke omstandigheden moeten zien te overleven. Ik zie hun tranen aan mijn lestafel elke woensdagochtend als we ‘ik ga naar de dokter’ oefenen en andere onderdelen van het zwaar overtrokken inburgeringsexamen wat ze moeten doen.  Gevlucht voor geweld, gezworven door landen en kampen. Nu eindelijk veilig, behalve voor de IND en de overheid die eist dat ze, zwaar getraumatiseerd, iedere ochtend bij een ROC hun woordjes instuderen. (ik weet dat het genuanceerder ligt, maar dit is de emotie die door de film kwam bovendrijven)

Zij hebben het dan nog goed, vergeleken met hun miljoenen landgenoten die vernikkelen in de vrieskou ergens in een tentje, zonder toekomstperspectief.

I HAVE A DREAM

Voor hen zou ik willen demonstreren. Maar wat kan ik bereiken? Wat kunnen wij bereiken? De UN beïnvloeden meer geld ter beschikking te stellen? Dan moeten de aangesloten landen dat doen. En die bakkeleien over wie wat moet geven. Italië verdrinkt in de vluchtelingen, de vluchtelingen verdrinken voor de kust van een welvarend Westen.

Ik weet het, we kunnen niet alle problemen oplossen. Het kwaad zal er zijn tot de Here Jezus terugkomt op de wolken en Zijn koninkrijk op aarde brengen zal.

Dat wist MLK ook. En toch besloot hij op een goede dag zich te verzetten. Tot hier toe en niet verder. En hij hield vol. Met zijn organisatie. Stap voor stap, klap op klap. Het hield hem niet tegen.

Heer, schenk mij de moed van een Martin Luther KIng. En zijn geduld. En bovenal zijn geloof.

Hieronder Mahalia Jackson tijdens de ‘March on Washington’ in 1963

Tot slot: Een boeiend interview met David Oleyowo over wat de rol voor hem betekende als christen.

In 1968 werd Martin Luther King vermoord in Memphis, Tenessee. Hij werd 39 jaar.

Weigerambtenaar

Ik blijf het een raar woord vinden. Heel negatief terwijl we het over mensen hebben die al jaren trouwe dienst bewezen hebben. Honderden mensen in de echt verbonden en er wat moois van hebben proberen te maken. Wel of niet geslaagd, dat maakt niet uit, de wil was en is er. En dan heet je opeens ‘weigerambtenaar’. Omdat je wegens principes niet kunt voldoen aan de wens van de meerderheid nl. het in de echt verbinden van twee mannen of twee vrouwen. Dat was nooit een huwelijk, want het wetboek definieerde huwelijk als de verbintenis tussen een man en een vrouw. Aan die definitie acht je je gebonden omdat het de definitie is die voortvloeit uit je christelijke levensbeschouwing.

Dan ontstaat er een vreemde situatie. In plaats van in de minne te schikken (dat doe je in families en bedrijven toch zoveel mogelijk?): ik heb begrip voor jouw moeite, jij doet alle ‘gewone’ huwelijken, ik heb geen moeite met homo- of lesbische huwelijken, die doe ik dan wel, moéten alle ambtenaren alle huwelijken sluiten. Geen uitzonderingen. Geen gewetensbezwaarden. Hup, allemaal in dezelfde mal en geen gezeur. China is er niets bij vergeleken.

Is er sprake van discriminatie wanneer je bezwaar maakt tegen een homo- of lesbisch huwelijk. Zo van: je kunt ook niet weigeren zwarte mensen of gehandicapten te trouwen. Dat argument hoor je vaak. Ten onrechte, want het gaat niet om lichamelijke kenmerken en ook niet om homo- of lesbisch zijn, maar om de aard en definitie van het huwelijk. Het tussentijds zo ingrijpend veranderen van de definitie is de reden dat er zoveel ambtenaren zijn die dit niet mee kunnen maken.

Waarom kan er geen tolerantie zijn voor een kleine groep trouwe ambtenaren? Wat verliezen we daar mee? Dat is alle eeuwen door toch de kracht van Nederland geweest, klein, dicht bevolkt met mensen overal vandaan, christenen, joden, chinezen, heidenen…Voor zover mogelijk een plek voor iedereen.

Ik vind het Tweedekamer besluit drammerig, intolerant en getuigen van weinig respect voor mensen met een andere geloofsopvatting.

Vrouw als ouderling of predikant? – intro

Voor velen een volkomen achterhaalde discussie in deze tijd: Hoezo zou een vrouw een bepaalde functie niet kunnen bekleden alleen vanwege het simpele feit dat ze vrouw is? Is ze minder dan of zo? Dat is meestal als vanzelf de conclusie. Wie iets niet mag zijn of doen is minder. Gelijkwaardigheid leidt tot gelijke behandeling. Het gaat alleen om geschiktheid voor de functie. Opleiding, karakter, enzovoorts. In sommige gevallen gaan bij gelijke geschiktheid vrouwen zelfs voor.

Zo niet in mijn kerk (Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt). Die gelijkheid is er niet. Vrouwen kunnen qua opleiding en karakter geschikt zijn voor diaken, ouderling of predikant maar omdat ze vrouw zijn komen ze voor die functie niet in aanmerking. Die is voorbehouden aan mannen.

Hopeloos ouderwets dus, kun je denken. Van buitenaf gezien is dat ook zo. Het doet denken aan het SGP vrouwenstandpunt waarbij vrouwen niet lid mogen worden van de partij en officieel ook niet mogen (mochten) stemmen. En zeker niet verkozen worden. Nu mogen vrouwen in mijn kerk wel stemmen en overal over meepraten, maar zelf tot diaken, ouderling of dominee verkozen worden, nee.

Ik merk dat ik er steeds meer moeite mee heb dit te accepteren. Ik kan het niet uitleggen aan mijn niet-gelovige vrienden en familieleden die bijna denken dat ik lid ben van een of andere sekte, maar me daar te goed voor kennen. En ook de sfeer in de kerk (wanneer ze er eens komen voor iets bijzonders) niet herkennen als benauwd en rigide. Ze zijn dan juist verbaasd over de openheid, de moderne uitstraling en de mix van generaties.

Nu vind ik het argument “ik kan het niet meer uitleggen’geen sterk genoeg argument om te denken: daarom moet het anders. Er zijn meer standpunten die als achterhaald worden gezien waarvan ik toch overtuigd ben dat de Bijbel ze leert. Over het huwelijk, over seksuele relaties buiten het huwelijk om enz. Het dwingt me wel om bepaalde tradities en gewoonten opnieuw te doordenken. Wat zit daar nu achter? Is het puur traditie of gaat het dieper?

Ik wil er dus over na gaan denken. Tenminste ik wil wat van mijn gedachten delen met wie dit blog leest. Is wat bijbels is, altijd achterhaald? Is wat ‘achterhaald’ in de moderne westerse cultuur soms toch bijbels? Is het wijs om met je cultuur rekening te houden om geen aanstoot te geven? Of moet je je juist alleen maar onderscheiden? Er staat immers in de Bijbel dat we vervolgd zullen worden en bespot?

Ik ben uiteraard een huis-tuin en keuken lezer van de bijbel en geen theoloog. Maar dat is mijn uitgangspunt, de bijbel.

Waar ik uitkom is niet zeker. Ik ben loyaal tegenover mijn eigen kerken, maar ook daar verschillen de meningen. Lees met me mee, zou ik zeggen. Alvast een link naar de site van ds. Smouter van de Nederlands Gereformeerde Kerk in Apeldoorn, die een pleidooi voert (2007) voor de ‘vrouw-in-het-ambt’. Ik ga zoeken naar online artikelen die tegenovergestelde argumenten gebruiken!