Lowell, waar meisjes voor het eerst een salaris kregen

Mensen die mijn blog volgen hebben misschien de indruk inmiddels dat ik niet anders dan wanhopig op pillenjacht ( lees erover hier en hier) ben geweest sinds vorige week…Ik was wel op jacht, maar niet wanhopig en intussen deden we gelukkig ook andere dingen. Ik noem er een paar.

Lowell

Woensdag 25 januari waren we in Lowell. Ik heb er ooit over gelezen of een documentaire gezien, maar al heel lang wilde ik er heen. In Lowell stonden de eerste textielfabrieken van Amerika. De eerste werknemers waren veelal Yankee meisjes (blanke meisjes met Engelse roots) die van een boerderij kwamen en ‘meer’ wilden dan dat zware leven en onbetaald koeien melken voor pa en ma. We hebben het over de eerste helft van de 19e eeuw en de eerste industriestad in Amerika. Lowell ligt ongeveer een uur rijden ten noorden van Boston. Het was een mooie zonnige dag, een prachtige blauwe lucht met schapenwolken en aangekomen in Lowell bleek daar nog een berg sneeuw te liggen. In Boston had het dagen geregend, maar in Lowell, net wat noordelijker, lag sneeuw.

De weverij die is ingericht als museum
De weverij die is ingericht als museum

In het bezoekerscentrum van het National Historic Park keken we naar een film over de geschiedenis. Verder liepen we een route met historische gebouwen en plekken in het stadje. De meeste bakstenen fabrieken met de kenmerkende hoge schoorsteenpijpen zijn bewaard gebleven. Sommigen zijn gerestaureerd tot museum en anderen zijn tot appartementen omgebouwd. Het geeft het stadje een bijzondere sfeer. Over het algemeen zie je in de VS niet veel huizen of gebouwen van baksteen. Veel is van hout of inmiddels kunststof.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

De meisjes van het platteland werkten aan de weefgetouwen die aangedreven werden door waterkracht opgewekt door een natuurlijk verval van 10 meter in de rivier de Merrimack, de Pawtucket waterval.

We bezochten een van de weverijen, geconserveerd in oorspronkelijke staat. Het enorme lawaai van de weefgetouwen, de luchtvochtigheid van 80%, de hoge temperatuur, het was een ware sweatshop.  Al de verschillende soorten stoffen zijn te zien en te voelen. Van vrij grof geweven kaasdoek of neteldoek (muslin) tot het mooie zacht glanzende chintz. In alle kleuren en dessins. 2017-New-Design-Top-quality-Wholesale-Cute.jpg (800×589)Het museum toont kamers en gebruiksvoorwerpen uit de 19e eeuw, hoe de meisjes leefden in de slaapzalen en hoe hun leven geregeld werd voor hen. Ter geruststelling van de ouders. Slapen in slaapzalen, zondags naar de kerk. Na verloop van tijd kwamen steeds meer immigranten die de plek innamen van de meisjes. Grappig is dat de meisjes trots waren op hun werk en er plezier in hadden,

Weefgetouwen in een ruimte met enorm lawaai
Weefgetouwen in een ruimte met enorm lawaai

 

Close up weefgetouw
Close up weefgetouw

 

Garen
Garen

 

Bobbins
Bobbins

terwijl wij ernaar kijken met een gevoel van ‘wat een vreselijke werksituatie!’ Misschien was het vergeleken met het werk op een boerderij in die tijd wel veel beter? In ieder geval werden ze ervoor betaald!

Later werden de machines efficiënter en kwamen er ‘goedkopere’ immigranten (natuurlijk) uit Europa en Franstalig Canada waaronder de ouders van Jack Kerouac. Hij was auteur en is in Lowell geboren en getogen. Ik lees nu zijn eerste roman, The Town and the City, onder andere over het Lowell van toen.

Een volgende (foto)blog over o.a. de Women’s March en schoonzus Yani. En over ons bezoek aan New York. We zagen er bijvoorbeeld het monument op Ground Zero. Zeer indrukwekkend.

 

 

$100 en $28 in New York

Vol walging voor de prijs voor een bezoek aan een specialist in Boston weggerend (tussen de $1500 – $2000 alléén om een herhaalrecept te krijgen) verzonnen we nieuwe tactieken naast de al bestaande: strippen benodigde pillen in een envelop laten opsturen per post. Exprespost via UPS, beetje duur, 60 euro, maar ja. Onze huisoppas stuurde een pakje uit mijn voorraad thuis. Na 3 dagen een telefoontje van UPS: het pakje ligt bij de douane in Nederland, we hebben een doktersverklaring nodig, een copie van uw paspoort en nog twintig documenten. Slik. En een paar lelijke woorden. En aangezien het zaterdag was geen enkele Nederlandse dokter bereikbaar. Wat nu?

Opnieuw contact met de alarmcentrale van Eurocross. Fantastische mensen daar! Meedenken, suggesties en zeer empatisch. Omdat ik maar 200% van het Nederlandse tarief vergoed krijg, ook maar contact met de reisverzekering. Eurocross legt het contact voor me en binnen 24 uur krijg ik al een SMS met 5 mogelijke dokters in de ‘buurt’ van dochters adres in New York. Daar maandag verder met zoeken. Ook de vriendelijke dame bij het Nederlandse consulaat heeft geen verdere tips. Nee, zij hebben geen herhaalreceptenuitschrijvende arts in dienst en nee, ze weet ook niet zo gauw iemand. En ja, medische kosten zijn zeer hoog in de VS.

Zondag in de kerk (geweldige dienst trouwens, daarover meer later) ontmoet ik een kennis van dochter die psychiater is en me eventueel wel wil helpen, maar wel gewoon betaald moet worden en ik krijg dan een consult van een uur. $400,- Hmmmm, als het moet moet het maar dan moet ik nog de helft zelf betalen.  En om nou een uur op de bank te gaan liggen voor een herhaalrecept? Gaat wel ver, maar inmiddels ben ik tot veel bereid. Ik kan niet zomaar stoppen met de pillen….We besluiten het even tot maandag af te wachten, dan kan ik het lijstje beschikbaar gesteld door de verzekering, gaan bellen. Inmiddels hebben we het slappe lach stadium bereikt over deze bizarre situatie.

Bij de eerste is het direct raak. Ik kan terecht, het tarief is maar $250,- en het is in de buurt. Yess! De assistente vraagt nog wat de klachten zijn, niet onbelangrijk en als mijn dochter uitlegt waar het om gaat, schiet de vrouw in de lach; Sorry maar deze dokter behandelt alleen patiënten die een beroerte hebben gehad. Oo- kay….

Volgende op de lijst is er niet en weer een andere neemt geen patënten met depressieklachten aan. Ik héb geen klachten, ik wil een simpel HERHAALRECEPT!

Bij de Walk-in clinic van Statcare in Crown Heights, Brooklyn
Bij de Walk-in clinic van Statcare in Crown Heights, Brooklyn

Lunimeus idee van dochter: we gaan gewoon naar mijn walk-in clinic. Ze belt en informeert. Antidepressiva? Yes. Kan ik terecht? Yes. Nu de meest spannende vraag…Hoe duur? We wachten gespannen op het antwoord, op het ergste voorbereid. $100,- Wa-at?? De vrouw die de voorgeschiedenis niet kent moet lachen om onze reactie. Binnen twee uur is het geregeld. Ik heb een potje pillen. Eindelijk. Na een week. Bij Stat Care Walk-in Clinic New York, Brooklyn. Praise the Lord! Prima geholpen, vriendelijke mensen, vriendelijke dokter die en passant nog wilde weten hoe het systeem in Nederland werkt. Dat wij klagen over een dure zorgverzekering bracht een wrange glimlach op zijn gezicht. Tel uw zegeningen, heb ik van dit verhaal geleerd!  En, het Nederlandse consulaat moet deze kliniek zeker op hun lijstje zetten! Die had ik ook nog gebeld….

sam_2183-edited
Yes! De pillen zijn binnen!

$2.500 dollar en andere kosten

 

Massachusetts-General-Hospital.jpg (750×422)

En toen zat ik in de wachtkamer van de International Walk-in Clinic van Massuchusetts General Hospital, beter bekend als Mass. General hier. Reden: vergissing in het tellen van het aantal pillen om mee te nemen thuis. Te weinig blijkt, waarschijnlijk een doosje op tafel laten liggen.

Eerste reactie toen ik het ontdekte was: geen paniek. Ik vraag iemand die het gebruikt in Nederland, wat op te sturen. Met een appje was dat zo geregeld. Na een dag toch wat meer negatieve gedachtes. Als dat pakketje niet op tijd arriveert, vóór ik zaterdag vertrek voor een verblijf van vier dagen bij dochter in New York, ben ik alsnog de sigaar. Hmmm. Misschien een afspraak met de huisarts van schoonvader. Oh nee, die hebben ze hier niet in Boston…Ok, dan toch maar naar de walk-in clinic, voor reizigers en onverzekerden.

Uiteraard een ellenlang formulier in viervoud ingevuld, zoals te doen gebruikelijk hier in de VS. Mijn verzekering had een akkoord gegeven. Betalen en dan thuis declareren. Goed. Terwijl om mij heen allerlei buitenlanders rondzwermden, op zoek naar medische hulp, wachtte ik geduldig af, gesterkt door een tonijnsandwich en koffie.

Een discreet ‘Margreet!’ klonk vanaf de balie, of ik even wilde komen. Met een fluisterstem legde het zeer vriendelijke meisje uit dat ik  niet geholpen kon worden vanwege het soort medicijn, een antidepressivum. Daarvoor moest echt een afspraak met een specialist geregeld. Echtgenoot wilde graag weten of dat dezelfde prijs was als de ‘gewone’ arts ($400,-), en dat bleek niet het geval. Minimaal toch wel $1500,-.

Na een korte pauze om onze adem weer te hervinden zeiden we dat we dat toch wel èrrug duur vonden. Het meisje keek begripvol, maar kon er niets aan veranderen. En de Eerste Hulp dan? $2500,-.  Wá-at?? Na ja…Forget it! Misschien ga ik nog een keer terug vermomd als dakloze….dan krijg ik het gratis tenminste. En nog eens goed navragen bij de verzekering hoe dat nou zit.

Schoonvader stelde ons gerust dat dit niet de prijzen zijn die de doorsnee (verzekerde)Amerikaan betaald. Maar er zijn teveel niet-doorsnee Amerikanen die hier toch wel tegen aan zullen lopen. Wat is Nederland toch een mooi land!

De wijngaard in City Life

Zondagen zijn altijd een moment van opladen. Citylife Church waar we meestal de dienst bezoeken (zie deze blog), is een half uur lopen van waar we logeren in het gebied bij de haven van Boston. Een heerlijke wandeling door China Town dat om half elf zondagochtend zo druk is als de Kalverstraat op koopavond. Een enorm contrast met het compleet uitgestorven financiële district een of twee wijken verderop. Niemand woont daar en er is in het weekeinde niets te zoeken. Zelfs de cafe’s zijn er dicht. In China Town staan de mensen in de rij bij de bakkerijen waar rijen weelderig versierde, maar lichtelijk kunstmatig uitziende taarten in de schappen staan.  De restaurants met de lekkerste dumplings, dim sum’s en andere voor mij onbekende gerechten zitten, hoe vroeg ook, al propvol. Vlakbij de Chinese Poort verzamelen zich oudere Chinese mannen om te kaarten en mahjong te spelen. Verderop staat een groepje van de Falun Gong beweging Tai Chi te doen. Gewoon met winterjas aan, maar toch zo sierlijk als maar kan.

Het is een komen en gaan van auto’s en mensen, allemaal op weg naar ik weet niet wat. Er is een Chinese kerk hier, dus ongetwijfeld zijn er kerkgangers net als wij. Onder jonge Chinezen is een sterke beweging gaande van christenen. Net als onder Koreanen.

Terug naar de straten. We lopen op de smalle trottoirs en bereiken wat hier het Theater District genoemd wordt. Daar, in een hotel op de 6e verdieping, komt City Life samen, iedere zondag om 10.30 en om 14.00 uur. Als je binnenkomt waan je je in Azië. 80% van de gemeente is van Chinese of Koreaanse afkomst. Wij voelen ons daarom heel erg thuis gelijk. Na 9 jaar in Korea is het iedere keer een soort thuiskomen ervaring. De meeste leden wonen hier als tweede generatie, maar er zijn ook veel studenten die weer terug gaan naar hun land na hun studie. Iedere zondag spreken we tijdens het kennismakingsmoment (zó’n goede gewoonte: groet de mensen in je omgeving!) weer anderen. Vandaag zat ik naast iemand van Chinese afkomst. Zijn ouders hadden in Finland een opleiding gedaan, en waren daar christen geworden. Ze hadden hem in China achtergelaten en later meegenomen naar Amerika. Achter ons zat een man uit Shanghai. Hij studeert hier aan een theologische opleiding en is part-time predikant van een Chinese kerk. Vol enthousiasme over gereformeerde theologie. Bavinck was net vertaald in het Chinees, vertelde hij stralend.

We beginnen met muziek. Als senioren hebben we af en toe de neiging om oordoppen in te doen, maar zo flauw willen we niet zijn. Het is begeleiding met electrische gitaar, keyboard en drums. De kwaliteit van de muziek is goed. Gewoon wat hard. Er heerst een ontspannen en tegelijk zeer ordelijke sfeer. Mensen komen binnen tot het moment dat de preek begint. In groepjes. De deur gaat dicht tot er weer een binnenlaat moment is. Iedereen draagt natuurlijk bekers met koffie, sap of water. Maar er wordt niet gegeten! Nog geen pepermuntje. Ik aarzel om een snoepje te pakken en denk dan, bekijk het, als iedereen hier kartonnen emmers meeneemt om uit te drinken mag ik toch wel een mini-mint pakken!

We zingen, we bidden, we lezen uit de bijbel en luisteren dan naar een uiteenzetting over de gelijkenis van de wijngaard. Een zeer boeiend verhaal dat de dood van Jezus presenteert als het ondersteboven van God. Luister hier wanneer je de preek wilt horen.

Yoghurt en ijs en andere voedselpraatjes

Ik lees vaak dat Amerikanen met een laag inkomen ongezond eten omdat gezond eten te duur zou zijn. Vanuit Nederland heb ik dan de neiging dat als een smoes te beschouwen. Kom op zeg, aardappels, wortels, uien en meer van dat soort basisgroenten, dat kan toch niet zo duur zijn? Wat zuivel, een bruine boterham en een sinasappel en je hebt al een gezond maal voor je kinderen.

Nu ik hier in het land zelf weer boodschappen loop te doen en (mede vanwege de dure dollar) weer een reëel idee van de prijzen krijg, schrik ik. Wat zijn groenten en fruit hier duur! Bruin brood, afgezien van de suiker die er overal in verwerkt zit, is veel duurder dan wit brood. De schappen met vlees liggen vol met zeer goedkoop, goed vlees, dat wel. Maar als ik een liter yoghurt wil kopen hangt daar een prijskaartje van $6 aan. Een liter ijs is goedkoper! We kopen een net sinasappels en zien op de kassabon dat we er $8 voor betaalden…Onbegrijpelijk, aangezien ze in eigen land groeien! Maar de ham en rosbief die schoonvader graag op zijn boterham eet is weer de helft van de prijs vergeleken met Nederland. En de kwaliteit! Fantastisch.

Niet alleen de hoge prijs van gezonde voeding leidt tot verkeerd eetgedrag. Het zijn ook de schreeuwende aanbiedingen van gigazakken chips, de eindeloze schappen met frisdrank, ontbijtcereals en koek en taart en ijs, die verleiden tot snelle koopjes. De meeste Amerikanen houden van lekker en veel. (Hoewel de porties aanmerkelijk kleiner zijn geworden sinds een jaar of 10 wanneer je in een restaurant wat besteld.)

dit is 1 pizzapunt
dit is 1 pizzapunt

Dat was niet zo (dat kleine) met de versgebakken pizzapunten die we in de supermarkt bestelden als lunchhap. (juist, we konden de verleiding niet weerstaan). We hadden makkelijk met één kunnen volstaan.  Toen de pompoentaart in de buurt van de kassa in de aanbieding bleek voor $1 per portie, hebben we heerlijk ongezond in de auto onze lunch op zitten schransen, met een gedeelde punt taart. Je moet ook weer niet overdrijven, vonden we.

In de achterbak stond voor $227 aan boodschappen…

shoppings2017Ik kook voor schoonvader als we hier zijn. Zijn vriezer ligt vol met kant en klaar maaltijden, die overigens helemaal niet slecht zijn, maar wel erg duur. En natuurlijk nooit zo gezond als home-cooked maaltijden. De keuken in zijn appartement is basic. Vier gaspitten, een aantal steelpannen en sinds de laatste jaren wat betere teflon koekenpannen. Dat heeft lang geduurd. En ik vermoed dat een van de schoonzussen zelf tijdens een verblijf wat spullen gekocht heeft om fatsoenlijk te koken. De kasten staan vol met borden, schalen, bakjes, glazen, serviesgoed, decoratie voor op tafel, megagrote schalen voor grote gezelschappen en feesten. Mijn schoonouders waren een vermaard gastheer en -vrouw. Feestjes op Oudejaarsavond, etentjes met vrienden en collega’s. Vooral mijn schoonmoeder genoot daar van. Ze maakte zich prachtig, had alles tot in de puntjes voorbereid en zorgde dat haar gasten het naar hun zin hadden. Ze waren ook erg goed in het bereiden van maaltijden en snacks waar ze niet uren voor in de keuken hoefden te staan. Vandaar dat er maar drie steelpannen zijn, denk ik. En grote ovenschalen. Lastig wanneer je voor drie personen kookt. Maar ik ben zeer flexibel.

Trump country en MLK day

Iedereen om me heen hier in Amerika houdt de adem in. Het weer in Boston weerspiegelt de sfeer, regenachtig, somber. Wat gaat er gebeuren? Hoe gaat deze onberekenbare, door zelfliefde schijnbaar verblinde Trump, straks het land leiden? Zonder alternatieven worden nu al regelingen van de Obama regering weggestemd, met name de voorzieningen in de gezondheidszorg, zoals wat in de volksmond Obamacare ging heten (Affordable Care Act). Wat komt er voor in de plaats? Ik las het verhaal over predikanten van kleine gemeenten die meestal niet kunnen deelnemen aan grotere, gezamenlijke verzekeringen, dat het voor hen desastreus is. Zelfs Obamacare is niet goedkoop en een van de klachten was dat de premies (onze dochter in New York betaalde $200 en had een eigen risico van $1000 voor ze zich via haar bedrijf  kon verzekeren) steeds duurder werden. Maar vergeleken met daarvoor waren duizenden en nog eens duizenden voor het eerst verzekerd voor medische kosten. Er heerst onrust en onzekerheid bij velen.

Waarschijnlijk is er niet eerder zo’n conflictueuze situatie rondom een presidentsverkiezing geweest als nu. Het doet me doet denken aan de hevige emoties bij  een kerkscheuring.  De scheiding tussen pro- en anti loopt dwars door gezinnen, vriendschappen , kerken en zelfs huwelijken. Politiek is een taboe geworden. Op feestjes wordt er niet meer over gepraat, tenminste als je het gezellig wil houden. Het wederzijds onbegrip is enorm. De mening over Trump’s karakter is redelijk gelijk (een ‘wonderlijk’ persoon op zijn zachts gezegd), maar zo gauw men het heeft over al het andere verdwijnt de overeenstemming snel. Men is cynisch, bitter, of ronduit vijandig en agressief. Obama is voor de ene groep als een messias. Trump is satan. Voor de andere groep is hij het middel, misschien wel niet ideaal, maar hij is een weg naar vrijheid voor een deel van de bevolking dat zich niet gezien en erkend voelde in de 8 jaar van de regering van Obama. Hoe charmant en vriendelijk ook, veel gevoeligheid ten opzichte van bijv. christenen en hun positie in onderwijs en zorg heeft hij volgens hen niet laten zien. Onder Hillary Clinton vreesden ze een nog grotere inperking van hun vrijheid. Een genuanceerd gesprek over onderwerpen is met velen niet meer mogelijk. Het is vóór of tégen. Heb je standpunten die soms bij het ene kamp liggen en soms bij het andere dan kun je hier maar beter je mond houden. Wat ik christelijk-sociaal noem wordt hier vanwege het christelijke al gauw als republikeins gezien en dús pro-Trump, en vanwege het sociale als socialistisch, dús democratisch. Prolife dat zijn pro-fundamentalistische, haatzaaiende, achterlijke mensen die de tijd terug willen draaien. Anti-particulier wapenbezit is een bijna onmogelijke positie als je Republikein bent.

Er is angst en pessimisme. En enthousiasme en hoop. Verering en bewondering. En haat en in beide kampen een compleet gebrek aan respect.  Niemand lijkt enig ontzag voor overheden en politici te hebben. Men gaat uit van corruptie en bedrog. Waarschijnlijk terecht, gezien het systeem. Maar het stemt me droevig. Hoe kan een land overleven waar zo weinig geloof mogelijk is in de goede intenties van overheden? En de verantwoordelijkheid van burgers als kiezers van die overheid.

1-19-Martin-Luther-King-ftr.jpg (1240×775)Maandag was ik getuige van iets wat hoopvoller stemde. Het was Martin Luther King dag en we besloten naar een van de festiviteiten te gaan.  In Faneuil Hall, MA-2.jpg (550×367)

 

een historisch gebouw uit de 18e eeuw, werd King herdacht. Met muziek (een mix van jeugdorkesten uit, zeg maar ‘krachtwijken’, toespraken en samenzang. Voor het eerst zong ik We shall overcome hand-in-hand met zwarte mensen die in hun eigen leven nog hebben meegemaakt dat ze als minderwaardig werden behandeld. Ik sprak een zwarte vrouw van 77  uit Mississippi (het zuiden van Amerika) en daar aan den lijve de vreselijk rassendiscriminatie had ervaren. Tijdens het zingen van bekende liederen zoals Amazing Grace, voelde je in de zaal de ontroering, maar ook de pijn uit het verleden en heden. Ik zag veel tranen. De dame uit het Zuiden, Clovis, gaf een treffend commentaar toen we wat napraatten. Er is hoop, er is een droom en er moet gestreden worden tegen racisme en discriminatie. Maar wat we vooral nodig hebben is gebed. Alleen de Heilige Geest kan onze harten werkelijk veranderen zodat we elkaar niet meer haten en vernederen.  

Dat is altijd waar, overal. Maar hier in dit land bid ik om een bijzondere uitstorting van de Geest. Hoe zal het anders overleven?