Zaterdagmiddag op ‘seniorentijd’ (17.00 uur!) de film Publieke Werken gezien. Met plezier. Ik ga meestal met enige schroom naar Nederlandstalige films. Nederlandse series op televiaie kijk ik alllang niet meer, omdat ik dan met plaatsvervangende schaamte en kromme tenen het slechte acteerwerk moet verdragen. Daar is geen lol aan.
Maar films als Karakter, Poolse Bruid, Zwartboek waren gewoon erg goed. Dus durfden echtgenoot en ik Publieke Werken wel aan. Zeker na alle goede recensies.
Zoals gezegd we hebben de film met plezier bekeken. Ik had het boek al een aantal (misschien wel 10?) jaren geleden gelezen en herinnerde me alleen de verhaallijn van Walter Vedder, de vioolbouwer in Amsterdam, die weigert zijn huis te verkopen aan de bouwer van het nieuwe Victoria Hotel in Amsterdam, eind 19e eeuw. Hij krijgt een bod van f 20.000 gulden maar eist f 50.000, in de veronderstelling dat men zonder hem niet verder kan.
De tweede verhaallijn was in mijn geheugen weggezakt. Die van neef Anijs, de apotheker-zonder-diploma in Hoogeveen. Die, uit mensenliefde, allerlei medische hulp geeft aan de arme veenkolonisten, tot ergenis van de arts en andere notabelen in het dorp.
De twee neven bedenken samen een plan, waarmee de kolonisten geholpen en zijzelf er niet minder van worden. Van de f 50.000 van Walter kopen ze een overtocht naar Amerika voor de armen die dat dan later, mét rente, kunnen terugbetalen.
Alles wordt geregeld, de mensen hebben de papieren, maar het huis van Walter is niet verkocht en wordt ook niet meer verkocht. De bouwer heeft het ontwerp aangepast en het hotel wordt om het huis heen gebouwd. 150 mensen zijn onderweg naar Amerika voor wie nu niets betaald is.
Hoe ze Amerika toch binnenkomen wordt bepaald door de waarde van een viool die in het bezit was van een van de kolonisten, gerepareerd is door Walter (vioolbouwer van beroep) en gekocht door een Amerikaanse neef van Walter. Voor $100. Als die teruggevonden wordt tussen de spullen van de voortvluchtige, failliete neef blijkt die een fortuin waard.
In de film zijn de arme veenkolonisten Joods. De apotheker voelt zich zeer verwant aan deze mensen en wil ontzettend graag hun lot verbeteren. Hij is door omstandigheden ook nauw betrokken geraakt bij de familie Bennemin. Na hun vertrek gaat hij kijken bij de lege plaggenhutten en heeft een religieuze ervaring.
Dan volgt de zwakste scene uit de film. Anijs wil zichzelf besnijden, maar wordt gestoord door de arts en de burgemeester die hem met zijn broek om zijn enkels aantreffen en een besnijdenishangertje om zijn penis. Het werkt op de lachspieren, terwijl dat toch niet de bedoeling zal zijn geweest.
Toch blijft het geheel van de film boeiend, is het een strak in elkaar gezet verhaal van Rozeboom en is de verfilming ook goed. Soms wat nep, maar over het algemeen is de sfeer van het Amsterdam aan het einde van de 19e eeuw goed neergezet.
Echtgenoot en ik waren het niet eens, uiteindelijk, of het nu een tragedie was of niet. Was Vedder een tragische figuur of een eigenwijze, arrogante vent. Of kan dat samengaan? Ik neigde naar het laatste. Wie blijft nu zolang voor de hoogste, onrealistische prijs voor een huis gaan, wanneer je verantwoordelijk bent geworden voor het lot van anderen, uit vrije keus? Als hij dan eindelijk wil schikken is het veel te laat. Is dat tragiek? Ik had meer een reactie van eigen schuld, dikke bult. Volgens echtgenoot was de film dan niet geslaagd. Want we moesten juist sympathie opvatten voor Vedder. Mijn sympathie lag eerder bij Anijs. Die erin geluisd wordt door zijn neef, die hem niet vertelt dat het geld niet in zijn bezit is. Niet gewaardeerd door de notabelen, terwijl hij het goede voor heeft met de armen. Zelfs een tijd verlaten door zijn vrouw vanwege het feit dat de medische tuchtraad hem uit zijn beroep wil zetten. Het eindigt voor Anijs beter dan voor Vedder.
Ben benieuwd hoe jullie de film ervaren!
Aanrader!
