Vrouwen horen, volgens Paulus, de schrijver van een aantal brieven aan christenen in de tijd (tussen 50-65 AD) van het Nieuwe Testament in de bijbel, geen leidinggevende positie te bekleden in de kerk. Tot nu toe hebben de kerken waar ik lid van ben (Gereformeerde Kerken, vrijgemaakt) daar gehoor aan gegeven. Er zijn bij ons geen vrouwelijke predikanten, ouderlingen of diakenen.
Vrouwen doen wel veel, in commissies en werkgroepen. En niet alleen maar fröbelen met kinderen of borduren met bejaarden. In de laatste gemeente waar ik lid was hadden we een vrouwelijke voorzitter van een commissie die alles regelde wat betreft onderhoud, techniek en financiën van de kerk. Studiecommissies naar allerlei onderwerpen worden voorgezeten door zowel vrouwen als mannen al naar gelang van aanwezige kennis en interesse. Er heerst dus geen cultuur van onderschatting van vrouwelijk talent. Integendeel. Eerder een soort verlegenheid dat er zoveel talent is dat nog niet adequaat genoeg wordt ingezet. Veel gebeurt op vrijwillige basis en daar ontbreekt dan weer de structuur, zodat initiatieven afhankelijk zijn van het enthousiasme van de vrouw in persoon. Vertrekt zij, dan dreigt ook het initiatief te verdwijnen.
Waarom vrouwen wel gerespecteerd en gewaardeerd worden maar geen predikant of ouderling kunnen worden heeft te maken met de interpretatie van een aantal teksten in het nieuwe testament. In onze kerken geloven we dat de bijbel door gewone mensen is geschreven, maar dat zij op een bijzondere manier geleid werden door God Zelf, door de Heilige Geest. We nemen die teksten heel serieus. Ik ook. Iedere redenering die ervan uitgaat dat Paulus puur voor zijn eigen tijd schreef kan mij niet overtuigen. Ik accepteer de bijbel als Gods woord voor alle tijden.
En dat is lastig. Want onze tijd is echt anders dan het jaar 60 AD om maar wat te noemen. In die tijd heerste de Romeinse cultuur in een groot deel van de wereld van het Middenoosten wat zijn invloed had op de verhouding tussen man en vrouw, ook onder de (Joods-)christelijke gemeenschappen in die tijd. Wat was de situatie waarin Paulus schreef? Hij schrijft ook over de verhouding tussen meesters en slaven. Slaven bestaan niet meer, maar het is een onderwerp dat in het NT regelmatig terugkomt. Wat moet je daar nu mee in onze tijd van vakbonden en stakingen?
Ik lees de bijbel dus loyaal. Ik zoek oprecht naar Gods bedoeling voor ons in onze eigen tijd van leven, omdat ik ervan overtuigd ben dat God door de Bijbel een boodschap heeft voor alle mensen, tijden en culturen die alleen maar opbouwend is en heling brengt aan mensen en maatschappijen.
Als voorbeeld noem ik de tien woorden van het verbond in het OT (o.a Exodus 20). Tien geboden of leefregels voor volgelingen van de God van de Bijbel. Duizenden jaren geleden opgetekend maar nog steeds de basis van onze westerse cultuur, zij het dat de Auteur niet meer in de picture is. Wat ik ermee wil zeggen is dat de bijbel zo primitief en tijdgebonden dus niet is.
Natuurlijk zit er ook een element van tijdgebondenheid aan de bijbel. Of ontwikkeling. Je ziet dat duidelijker als je bij het begin begint te lezen en stug doorleest tot aan het eind. En dat telkens weer. Met echte literatuur gebeurt dat ook. Hoe vaker je een (goed) boek leest des te meer zie je de verschillende lagen, verhaallijnen en dieptes. Ik zie steeds meer verband, patronen en rode lijnen in de (heel) verschillende boeken van het Oude en Nieuwe Testament. Een spannend verhaal in hoofdstukken, met grote pennenstreken opgetekend door God. C.S Lewis, een Engelse schrijver en filosoof, zei eens: het verhaal van de Bijbel is een echte mythe (zoals de Griekse mythen), maar dan één die waar gebeurd is.
Ik sta er open voor dat God, die tenslotte de Bedenker is van de mens en alles wat er rondloopt, -vliegt of -kruipt op aarde, de man in het bijzonder voor het éne en de vrouw specifiek voor het andere ontworpen heeft. Een tafel en een stoel, een kop en een schotel, een linker en een rechterhand, wat maakt het uit? Niets meer of minder, het een kan niet zonder het ander. Dat is in elk geval meer dan duidelijk wanneer je het begin leest van de mens in Genesis. En tegenwoordig zijn we gelukkig over het extreme feminisme uit de jaren ’60 heen waarbij vrouwen eigenlijk mannen moesten worden, geen vrouwelijke eigenschappen mochten bezitten, zeker niet betrapt mochten worden op een aanleg tot zorg, gevoel, en meer van dat soort talenten. We mogen weer verschillen van elkaar als man en vrouw, Venus en Mars zijn.
Maar. Hoe zit het nu met de zg. zwijgteksten in het NT? Geen leiding geven, niet het woord voeren tijdens een dienst, bij de kwalificaties voor ouderlingen worden alleen mannelijke zaken genoemd, als er nieuwe diakenen gekozen moeten worden, vlak na Pinksteren is de keuze beperkt tot mannen, terwijl veel vrouwen toch een vooraanstaande rol speelden als volgelingen van Jezus. Hij werd financieel gesteund door rijke, invloedrijke vrouwen van het hof van Herodes. Maar ook Jezus kiest geen vrouwen als apostel. Het zijn twaalf mannen die Hij een stoomcursus van drie jaar geeft.
Je kunt Jezus geen angst voor de heersende cultuur verwijten. Hij raakt een melaatse aan (Marcus 1), zeer tegen de Joods religieuze gebruiken in van die tijd, Hij spreekt een Samaritaanse vrouw aan (Johannes 4) op klaarlichte dag, helemaal ‘not done’ voor Joden in die tijd. Hij gooit het hele onderwijs van de ‘kerk’ over rein en onrein en wat je wel of niet mag doen op de sabbat ondersteboven. En nog opvallender: Hij toont veel respect voor vrouwen in Zijn omgang met hen. Hij spreekt zelfs het éérst met vrouwen na Zijn opstanding uit de dood. Zij moeten het dan gaan vertellen aan de rest. Vrouwen, die door de heersende kerkcultuur van de Farizeeën nog niet eens mochten getuigen in de rechtbank omdat ze onbetrouwbaar zouden zijn.
Ligt daar nu een begin van verandering of niet?
(voor wie interesse heeft de ‘zwijgteksten’ op te zoeken in de bijbel volgt hier een lijstje: 1 Korintiërs 14: 33-39, 1 Timotheus 2:11-15)
Vind-ik-leuk Aan het laden...
