Waken en dromen

SAM_0570SAM_0571

Tien dagen lang was ik in de VS verband met het sterven van schoonmoeder Blanca. Met de hele familie verzameld als in een reünie, waren de dagen vol en druk en duizelde het me soms van de gesprekken en emoties. En van de hoeveelheden kopjes, mokken en glazen die er per dag doorheen gingen, afgezien nog van borden en bestek. Ik lag ’s nachts vaak nog lang klaarwakker in bed.

Ieder familielid is een leven en ieder leven is vol van gebeurtenissen. Vrolijke, moeilijke, verdrietige. Al die levens zijn weer verbonden aan andere levens, van vroeger of nu, partners die kwamen en gingen, men woonde hier en daar (in de VS een onderwerp wat er toe doet, met een land zo groot als Europa) , kortom, de verhalen zijn eindeloos. Alsof het ene verhaal van het sterven van Blanca, vrouw, moeder, oma, grootoma al niet genoeg was…

Maar wachtend op dat sterven en later wachtend op het begraven, is de familie bij elkaar en spreekt en vertelt en herinnert. Zes kinderen, vier jongens en twee meisjes. Geboren in een tijdspanne van tien jaar in het Cambridge (VS) van de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw. Met een opvoeding gericht op het ontwikkelen van talenten, met name creatieve. Muziek, toneel, dans, schilderen, veel cultuur.  Alleen mijn echtgenoot, waarschijnlijk omdat hij de oudste was en dientengevolge leed aan het verantwoordelijkheidsyndroom heeft zich gestort in het serieuze bestaan van de theoloog. De anderen hebben zich allemaal ontwikkeld tot zangers, liedjesschrijvers en musici. Daarnaast beoefenen ze allemaal een of ander beroep dat dient om de rekeningen te betalen.

Tijdens de tiendaagse wake is er dus ook heel wat gezongen en gemusiceerd. In de grote ziekenhuiskamer werd zoveel geluid geproduceerd dat ik met mijn Nederlandse lawaai-angst wel eens bezorgd was of we niet door de ziekenhuisbeveiliging eruit geknikkerd zouden worden, wegens overlast. Amerikanen hebben wat dat betreft weinig last van zorg voor de buren. Mijn schoonfamilie heb ik er niet op kunnen betrappen, tenminste. Maar het was mooi en geweldig dat de gelegenheid er was. Blanca was niet gelukkiger dan wanneer haar kinderen en kleinkinderen met hun instrumenten om haar heen zaten en bij toerbeurt hun liederen zongen.

Voor de Nederlandse tak was dat wel eens lastig. Op Lukas Batteau na kwalificeren wij ons niet op het gebied van muziek of kunst. Althans niet in de uitvoering ervan. Onze talenten zijn wat minder zicht- en hoorbaar! Maar het fenomeen dat velen van ons ZZP’ers zijn was ook wel weer iets heel bijzonders in Blanca’s ogen. In Nederland weten we ondertussen dat daar rijp en groen tussen zit, maar mijn schoonmoeder had grote bewondering voor ondernemerschap. Zelf was ze in haar leven altijd wel bezig met een of ander project of bedrijfje. Voor haar telde vooral dat je dingen met je hart deed. Dat dat wel eens tot een romantisering van de werkelijkheid leidde bij haar maakt niet uit. Haar enthousiasme was roerend.

Tien dagen lag ik ’s nachts lang wakker van de drukte.. Nu ben ik verdraaid ’s nachts zo druk in mijn dromen, dat ik doodop wakker word! Alles komt nu in het kwadraat nog een keer voorbij: Enorme stapels  afwas, grote groepen bezoekers en ik heb niets in huis,  eten koken voor een weeshuis, terwijl ik het gas niet aan krijg, de meest frustrerende situaties….Gelukkig zijn er nu de stille dagen om bij te komen.

Kiezen?

Een weg kiezen die afwijkt van het gemiddelde is eng en moeilijk. Kuddedieren die we zijn als mensen, voelt het gewoon beter om te ‘passen’ in je omgeving. Anders zijn vraagt energie en moed en ja, wat eigenlijk nog meer? Vooral ook niet belangrijk vinden wat anderen denken of zeggen. En hoe moeilijk is dat niet?

OK, dat zijn al genoeg redenen om te blijven steken in je leven. Liever meer van ‘hetzelfde’ en passen bij jouw groep en daarmee verder leven, maar wel een vaag gevoel hebben dat je ‘mislukt’ bent, dan datgene te doen waar je wellicht constant bij moet uitleggen waarom, en hoe dan en wat dan als er dit en wat dan als er dat gebeurt, enzovoort. Vragen waar je zelf nauwelijks een antwoord op weet. Je hebt misschien minder aanzien, minder geld, minder luxe, minder vul zelf maar in. En toch.

Maar is zo’n keuze altijd te maken? Het leven is toch veel te weerbarstig om te ‘kiezen’ voor de ideale situatie waar al je talenten tot groei en bloei komen en waar je ondanks alles je ‘helemaal op je plek’ voelt?

Dat is meestal het volgende excuus om te blijven zitten waar je zit. Het wordt toch niks. Laat maar. Ik heb nu zekerheid, vastigheid, weet waar ik aan toe ben, ik heb mijn verantwoordelijkheden en ga zo maar door.

Dat is gewoon ook helemaal waar. De boeken van beroemde goeroes waarin je in 10 stappen leert je van niks of niemand wat aan te trekken en gewoon je eigen plan te trekken worden gretig gelezen (het lijkt zo heerlijk) maar er zijn maar weinig mensen die het ook in praktijk (kunnen/durven) brengen. Het is allemaal niet zo simpel als ze je willen doen geloven. Eigen ervaring.

Maar wat dan? Vaak weet je zelf al heel lang dat de weg waar je op zit niet de juiste is. Ik heb het nu vooral over werk. Je weet het vanwege de sloten energie die het opzuigt, de onvrede die je bijna lijfelijk ervaart. Ik had het er over met mijn buurvrouw vanmorgen die net haar baan had opgezegd als docente. Ze combineerde die met een praktijk als coach en aanvankelijk leek het elkaar goed aan te vullen, maar na verloop van tijd voelde het steeds zwaarder, o.a. ook door de toenemende (administratieve) werkdruk in het onderwijs. Je weet het al lang, zei ze en toch volgt zo’n beslissing dan vrij radicaal en plotseling. Ik káp er mee!

Dat is ook wel mijn eigen ervaring. Terugkijkend zie je vaak dat je om allerlei redenen blijft hangen, collega’s, geld, twijfel, maar in feite weet je, dit loopt op niets uit. De beslissing te stoppen is dan een bevrijding. En daarna de vraag: En nu?

Ik heb altijd veel gehad aan de raad van een wijze oudere christen vriend: Als je God wilt zien handelen in je leven, moet je wel in beweging komen. Het is maar een beeld natuurlijk want God is niet van mij afhankelijk. Maar zo werkt Hij wel meestal. Maak een keus en leg die in Gods Hand en sla de richting in die je zelf denkt dat het beste is en bij je past. God stuurt het wel bij.

En als je dan heel anders kiest dan de meeste mensen in je omgeving? Die succesvol zijn of hoogopgeleid, of wellicht juist niet. Die niet werken of juist wel. Dan wordt het nog belangrijker om je keus met God te maken. Het is Zijn weg met jou. Het is Jouw weg met Hem. Punt. Die vrijheid is er in Hem. En om met Henri Nouwen te spreken: je bent niet wat je doet of wat je hebt, je bent Gods geliefde kind vóór alles. Dat is een rustplek waar je iedere dag opnieuw mag starten.

Ik heb tot op zekere hoogte makkelijk praten omdat mijn dagelijkse leven niet van mijn inkomen afhangt.Ik ben benieuwd naar ervaringen van anderen, die worstelen met toekomst- of carrièrekeuzes. Wat telt er voor je, hoe maak je je overwegingen? Is een maandsalaris uiteindelijk het belangrijkst, of telt geld dan toch minder? Vaak zit je al zo vast in veel verplichtingen dat ‘beweging’ onmogelijk lijkt. In hoeverre mag je dan toch vertrouwen op Gods hulp en leiding?