Weleens jaloers geweest? Dan weet je hoe dat voelt! Ik ben (soms) jaloers. Stikjaloers. Ik hou van de kleur groen en dat is niet voor niets! Waarop of op wie ik dan jaloers ben? Hou op schei uit, te veel om op te noemen. Ik wil slimmer, rijker, handiger, gezonder en knapper en het liefst ook wiskundiger zijn, haha!
Ik weet wanneer ik jaloers ben want ik voel het met mijn lijf. Het is moeilijk te omschrijven, maar het is een donker, verlammend gevoel. Ik kan een voorbeeld van heel lang geleden geven (lekker veilig!) Ik fietste met een Amerikaans meisje door Nederland, vóór ik echtgenoot zelfs maar ontmoet had, dus langer dan 40 jaar en twee maanden geleden. Mijn vriendin en ik hadden met een ander Amerikaans meisje afgesproken, ergens in een cafeetje. Tussen die twee ontspon zich een gesprek over de politiek. Ze lazen allebei Time-magazine (Amerikaans weekblad) en wisselden meningen uit. Ik zat erbij en keek er naar. Wist van toeten noch blazen over Amerika, en al helemaal niets over de politieke situatie daar. Maar ik wist eigenlijk net zo weinig over de Nederlandse politieke situatie. En zoals zij daar aan het praten waren, duidelijk een mening hadden, dát kon ik niet. Niet in het Engels, en ook niet in het Nederlands. Ik voelde me dom, neerslachtig en ik besefte na een tijdje dat ik barstte van de jaloezie.
Zij hadden iets wat ik niet had en wel begeerde. Ongeveer hoe je jaloezie definieert, volgens mij.
Het heeft ertoe geleid dat ik de kranten beter ben gaan lezen om ‘bij’ te blijven. Ik ben het leuk gaan vinden. In feite een positief resultaat op een negatief gevoel. Ik heb nog steeds niet overal een uitgesproken mening over. Er zitten vaak veel kanten aan een zaak en ik ben tot de ontdekking gekomen dat ik de neiging heb tot verregaande empathie voor verschillende meningen. Heeft eerlijk gezegd ook met conflictvermijding te maken.
Maar goed, even terug naar de jaloezie.
Jaloezie is vergelijken. Iets wat ik niet heb, maar wel zou willen hebben en wat een ander in mijn directe omgeving wél bezit. Materieel of immaterieel, dat maakt niet uit.
Het lastige is het grijze gebied tussen vergelijken en jaloezie, vind ik. Vergelijken is namelijk normaal. Ik bedoel, wanneer je met je oren en ogen open door het leven gaat zie je nu eenmaal verschillen. Tussen mensen, tussen bezittingen, tussen talenten, tussen arm en rijk, tussen gezondheid en ga zo maar door. Het gekke is dat wanneer iedereen om me heen ziek is, ik geen enkele jaloezie koester wanneer ik gezond ben. En als ik rijk ben en iedereen arm idem dito. Je moet dus iets echt als een gemis ervaren voor je jaloers kunt worden.
Facebook is, naast de bijbel, een bron van veel wijsheid. Je kunt werkelijk 24/7 doorbrengen met het aanklikken van links die weer doorverwijzen naar toespraken of artikelen van mensen die verstand hebben van de meest gevarieerde onderwerpen. Af en toe klik ik een link aan die me intrigeert. Zo hoorde ik iemand spreken over vergelijken en het voorkómen van jaloezie. Enigszins optimistisch en humanistisch want er zit nu eenmaal een donkere kant aan ieder mens, maar toch, leerzaam. Kern van de boodschap: bij het vergelijken met de ander en een opkomende jaloezie ontdek je dingen over jezelf. Dingen waar je blijkbaar naar verlangt of die belangrijk voor je zijn. En daar kun je iets mee…
Je reactie op de ander kun je zien als signaal: Als die ander blakend gezond is en ik ben ziek? Dan kan ik niet zoveel doen. Ik kan wel bewust zeggen: ik vind het moeilijk om ziek te zijn. Daar mag ik best af en toe verdrietig over zijn en om troost of steun vragen. Misschien doe ik dat wel te weinig. Als ik geen kinderen kan krijgen en mijn vriendinnen hebben allemaal een groeiend gezin, is de reden ook duidelijk en legitiem. Ook dan is het uiten van je verdriet heel belangrijk.
Tot dusver goed en prima. Maar nu de lastiger zaken. De mooie luxe keukens/badkamers van vrienden (veel van onze vrienden hebben hypotheken afgelost en zijn in de verbeter-het-huis-fase), de talenten of carrière van collega’s, hoe ga ik daar dan mee om? Hoezo wil ik wat zij heeft? Hoezo raak ik verdrietig, van streek of verlamd als hij zo makkelijk dit of dat heeft of doet? Wat leer ik dan over mezelf? Als ik te snel denk ‘ik mag niet jaloers zijn’ mis ik misschien wel goeie informatie over hoe mijn klokje tikt. En ‘ik wil hebben wat jij moeiteloos lijkt te bezitten’ is natuurlijk ook lariekoek. Je bereikt meestal dingen door inspanning. Wanneer je alleen een eindresultaat ziet is dat, scheel van jaloezie, makkelijk te begeren, maar wat eraan vooraf ging aan opoffering, hard werk en inzet zie je dan makkelijk over het hoofd. En heb ik dáár dan wel zin in?
Kortom, ja ik ben regelmatig jaloers. En ik heb veel over mezelf geleerd in de loop van de tijd. Heb me ook regelmatig laten inspireren door de ‘jaloezie’. Als ik dat echt wil zal ik die en die stappen moeten zetten. Zet je over je lamlendige gevoel heen en hoppa, accepteren of anders niet zeuren. Of zoek een creatieve oplossing als je minder geld hebt, of minder tijd of minder vul maar in.
Van jaloezie word je heel naar. Het is een soort gif en je gaat je slachtoffer voelen. Je kunt ook niet meer blij zijn voor een ander. Dat is de grootste levenskunst die ik met hulp van God steeds weer wil oefenen: tevredenheid als deugd. Tevredenheid met en dankbaarheid voor mijn eigen situatie, me laten inspireren waar het kan, als ik anders wil, maar binnen mijn grenzen. En blij zijn voor anderen wanneer ze hebben wat ik (soms) mis en vooral omzien naar mensen die in vele opzichten veel minder hebben dan ik. Hoezo jaloers?
Ach ja, en dan lees ik bij de kapper weer de Eigen Huis van deze maand. Gauw mijn eigen blog weer herlezen.
PS Tussen de duizenden filmpjes op de TED talks site kon ik het filmpje over jaloezie niet meer terug vinden.
